علل اصلی توهم در سالمندان + راه‌های درمان

توهم

توهم زمانی به وجود می‌آید که شخص چیزهایی را حس می‌کند که واقعی نیستند و توانایی تفکیک و تشخیص اتفاقات واقعی و چیزهایی که ساخته ذهن خودش است را ندارد.

این بیماری زمانی جدی می‌شود که فرد به طور کلی در دنیای ساخته ذهنی خود زندگی کرده و تغییرات جدی را در زندگی‌اش بر پایه آن‌ها به وجود آورد.

معمولاً توهم نشانه یک بیماری یا اختلال روانی دیگر است. یعنی مشکلی بزرگتر و جدی‌تر در روح و روان فرد به وجود آمده که خود را به شکل توهم نشان داده است.

اما ممکن است زمانی هم خود توهم آنقدر جدی شود و آنقدر تحت درمان قرار نگیرد که خودش به تنهایی به یک اختلال یا بیماری جداگانه برای فرد تبدیل شود.

معمولا توهمات می‌توانند در اثر سوء برداشت یا عدم فهمیدن درست موضوعات به وجود بیاید و برداشتی را به شخص بدهند که به هیچ وجه درست نیست یا حداقل آنقدر که آن‌ها می‌گویند جدی و درست نیست.

اگر توهم در مراحل اولیه باشد شخص می‌تواند زندگی و وجهه اجتماعی خود را حفظ کند اما اگر مدت زیادی باشد که فرد دچار این اختلال شده باشد و بدون هیچ تلاشی برای درمان آن زندگی کند، این اختلال جدی شده و ممکن است ابعاد مختلف زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد. بسیاری از افراد سالمند علاوه‌بر بیماری‌های گوناگونی که دارند که توهم یکی از آن اختلالات و بیماری‌هایی است که به آن مبتلا هستند.

به همین دلیل رفتار درست واکنش‌های به‌جا در برابر این بیماری از سمت خانواده یا پرستار وی می‌تواند تاثیر بسیار زیادی در روند مثبت درمان یا حتی بدتر شدن بیماری داشته باشد.

به همین دلیل تصمیم داریم به منظور آگاه‌سازی این مقاله را صرفاً به موضوع مهم توهم در سالمندان اختصاص دهیم.

توهم و هذیان گویی مشکلات مشابه اما متفاوت!

بسیاری از افراد توهم و هذیان گفتن را یکی می‌دانند و گاهی حتی این واژه‌ها را به جای یکدیگر استفاده می‌کنند؛ اما این دو واژه دو بیماری متفاوت از یکدیگر هستند که شاید شباهت‌هایی داشته باشند اما اگر کمی اطلاعات درباره آنها داشته باشید به خوبی می‌توانید آن‌ها را تشخیص داده و با انجام رفتار و واکنش‌های درست در برابر هرکدام به شخص بیمار کمک کنید.

البته شما به تنهایی نمی‌توانید این دو بیماری را از هم تشخیص دهید و برای این کار حتماً حتماً باید به یک

روانپزشک

حتی اگر فرصت مراجعه حضوری به روانپزشک را ندارید با کمک گرفتن از این‌ها

پزشک آنلاین

زمانی که سالمند با استفاده از حواس فیزیکی خود چیزهایی را احساس کند، ببیند یا بشنود که در واقعیت وجود ندارند و تنها در ذهن او هستند دچار اختلال توهم شده است.

این اختلال در سالمندان و سایر افراد در سنین مختلف به یک شکل بروز می کند و علائم نشانه‌های مشابهی دارد. به طور کلی توهم در سالمندان دو دسته اصلی دارد:

توهم تخیلی در سالمندان

که در این نوع از توهم سالمند موقعیت‌ها و شرایط به‌طور کلی اتفاقاتی را متصور می‌شود و حس می‌کند که به هیچ عنوان امکان وقوع آن‌ها در واقعیت وجود ندارد و تنها ساخته ذهنی او هستند.

توهم معمول در سالمندان

که این نوع از توهم‌ها امکان واقعی بودن را هم دارند اما در آن شرایطی که سالمند آنها را حس می‌کند وجود ندارند.

در حقیقت زمانی آن‌ها را را حس می‌کنند و واقعی می‌بینند که جز یک تصویر خیالی در ذهن او چیز بیشتری نیستند.

علت توهم در سالمندان

به طور کلی یک دلیل بسیار خاصی که به تنهایی منجر به این اختلال در افراد شود، وجود ندارد اما از شایع‌ترین و مهمترین علت‌های توهم در افراد می‌توان به زمینه ژنتیکی، سوء استفاده جسمی و جنسی در دوران کودکی، خاطره‌های بدی که در مغز فرد بیمار ثبت شده اند، جراحت یا ضربه‌ به قسمت‌هایی از سر، استفاده از داروهایی که با عارضه توهم همراه هستند، قرار گرفتن در موقعیت‌های خاصی که در مغز شده است و… می‌توان اشاره کرد.

اگر توهم یک هشدار درباره بیماری دیگری باشد، آن اختلال یا بیماری جدی‌تری که خود را به صورت توهم بروز داده است علت اصلی بیماری شناخته می‌شود.

تشخیص اینکه شخص دچار توهم می‌باشد یا خیر یا اصلا توهم او در چه سطحی است یا چه چیزی باعث آن شده؛ موضوعی کاملاً تخصصی است که

دکتر توهم

فوق تخصص مغز و اعصاب

انواع توهم در سالمندان

بالاتر هم اشاره کردیم زمانی که هیچ محرک واقعی برای ایجاد یک حس واقعی وجود ندارد اما فردی آن را حس کند و واقعی بداند دچار توهم شده است.

این اختلال به دلیل اینکه با حواس فیزیکی پنج‌گانه مرتبط است به پنج نوع اصلی تقسیم بندی می‌شود که در ادامه آن‌ها را برای شما معرفی خواهیم کرد.

توهم بینایی سالمندان (توهم دیداری سالمندان)

در این نوع از توهم فرد اشیا، افراد، نور و چیزهایی را می‌بیند که کاملاً خیالی هستند و سایر افراد توانایی دیدن آن‌ها را ندارند.

1. توهم لامسه در سالمندان

اگر سالمند احساس لمس شدن بکند بدون آن‌که شخصی او را لمس کرده باشد، حشره‌ای روی بدن حرکت او کند و به طور کلی محرک واقعی برای این حس وجود داشته باشد، دچار توهم شده است.

توهم چشایی در سالمندان

زمانی که توهم اعصاب چشایی بدن را درگیر کند و طعم‌ها و مزه‌های غیرواقعی یا اشتباهی را به مغز ارسال کند به‌طوری که فرد باور کند آن طعم و مزه را واقعاً چشیده است، درگیر اختلال توهم چشایی شده است.

توهم بویایی در سالمندان

اگر سالمند بوها یا رایحه‌هایی مجازی و غیرواقعی را حس کند که سایر افراد سالم از حس کردن آن ناتوان باشند و یا بوهای غیر معمول و چیزی که اصلاً وجود ندارد را حس کند، درگیر این اختلال شده است. برای مثال ممکن است سالمندی بگوید فلان غذا بوی شیطان می‌دهد.

توهم بدبینی در سالمندان

توهم و بدبینی یکی از مهمترین نشانه های اولیه

بیماری آلزایمر

اگر در همان زمان اولیه با مراجعه به روانپزشک یا دکتر توهم این مورد تشخیص داده شود، می‌توان با استفاده از روش‌های درمانی جلوی گسترش توهم بدبینی در سالمندان را گرفت و برای درمان توهم بدبینی سالمندان اقدام کرد.

همچنین خوب است بدانید برخی عوامل دیگر مانند گرما، درد، سرما، بیماری‌های جسمی خاص و… می‌توانند باعث تشدید توهم بدبینی سالمندان شوند.

توهم خودآزارانه در سالمندان

توهم خودآزارانه در سالمندان حالتی است که در آن شخص اهمیت بسیار زیاد و فوق‌العاده‌ای را به سلامت جانی و مالی خود اختصاص می‌دهد. به گونه‌ای که دیگر این اختلال از کنترل خارج شده و به جای محافظت باعث شکنجه شده و فرد کاملا در عذاب است.

این افراد کدام توهم می‌زنند که یک اتفاق غیر طبیعی و ماوراء الطبیعه در حال وقوع است که سلامت خودشان و اطرافیان را به خطر می‌اندازد و برای جلوگیری از بروز این اتفاق خیالی ذهنی‌شان دست به محافظت‌کاری بسیار زیاد و خارج از کنترلی می‌زنند.

این دسته از رفتارها نوعی اختلال روانی هستند که با توهم خودآزارانه در سالمندان خودش را بروز می‌دهد هرگونه افکار و توهمی که باعث آزار فرد شود و خیالی باشد در دسته این بیماری قرار می‌گیرد.

راه درمان توهم در سالمندان چیست؟

همانطور که بالاتر هم اشاره کردیم توهم در سالمندان به تنهایی معمولاً یک بیماری جداگانه نیست و معمولاً نشانه‌ای از یک بیماری یا اختلال بزرگتر و جدی‌تر روانی در این افراد است.

به همین دلیل بهتر است قبل از هرگونه اقدامی برای درمان توهم در سالمندان با مراجعه به یک

روانپزشک آنلاین

دکتر بیماریهای مغز و اعصاب

درمان توهم خودآزارانه سالمندان

برای درمان توهم خودآزارانه در ابتدا باید مشخص شود که این فرد دچار پارانویا شده است و برای درمان آن باید رفتاردرمانی در جهت کاهش حساسیت‌های فرد مبتلا نسبت به انتقادها و هرگونه اتفاقات طبیعی زندگی است، انجام شود.

اگر شما فردی هستید که با افراد پارانوئیدی سروکار دارید باید بدانید که راه سختی در پیش دارید و لازمه موفقیت شما صبر و حوصله زیادی در برابر فرد مبتلا می‌باشد.

ممکن است این افراد به دلیل زودرنجی و حساسیت بسیار زیادی که دارند رفتارهای خصمانه و غیرمنطقی زیادی از خود نشان دهد، همچنین شخصیت بسیار وابسته آن‌ها می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.

به همین دلیل و با توجه به اینکه درمان‌های شیمیایی برای این بیماری کاربرد ندارد و تنها با رفتار درمانی می توان آن را درمان کرد بنابراین تمامی افراد که با این فرد سر و کار دارند باید نهایت تلاش خود را بکنند که شک و تردید و احساس ترس و ناامنی فرد شکسته شود و بتواند اضطراب و استرس خود را درمان کرده و از انزوای درونی خود ساخته خود خارج شود و به زندگی و روند عادی برگردد.

درمان توهم آلزایمر

متاسفانه بیماری آلزایمر بیماری است که بسیاری از سالمندان را به خود مبتلا کرده است روش‌های شیمیایی، استفاده از برخی مواد و خوراکی هایی مانند کندر، استفاده از روش‌های طب سنتی و همچنین نرمش دادن مغز و فعالیت‌های ذهنی می‌تواند در کند کردن روند پیشرفت و یا حتی در درمان این بیماری بسیار موثر باشد.

چه رفتاری باید دربرابر توهم در سالمندان داشته باشیم؟

مهمترین چیزی که در پیشروی بیشتر و بدتر کردن توهم در سالمندان یا کمک به بهبود آن‌ها موثر است، چگونگی رفتار اطرافیان یا پرستار با آن‌ها است.

اگر شما فردی هستید که با سالمندی که دچار توهم است در ارتباط هستید باید نکاتی را رعایت کنید‌. در ادامه برخی از مهمترین نکاتی که باید رعایت کنید را خواهم گفت.

اولین نکته این است که اصلا نباید به توهمات او بال‌وپر بدهید و گفته‌های غیرواقعی او را تایید کنید. سعی کنید همیشه در چنین شرایطی با آرامش کامل واقعیت را برای او توصیف کنید.

مهمترین عاملی که باعث این اختلال می‌شود، تنها ماندن فرد سالمند است. پس سعی کنید به هیچ عنوان او را تنها نگذاشته و همیشه حداقل یک نفر همراه سالمند باشد تا از به فکر رفتن وی و به وجود آمدن توهمات در ذهن او جلوگیری شود.

تکرار خاطرات خوب برای افرادی که دچار توهم هستند بسیار موثر خواهد بود. بنابراین می‌توانید با بازگو کردن خاطرات خوب، نشان دادن آلبوم عکس و فیلم یا قرار دادن سالمند در جمع دوستان و آشنایانی که هم سن‌وسالش هستند و خاطرات مشترکی دارند به روند درمانی او کمک کنید.

چه زمانی نیاز است برای درمان توهم سالمندان پزشک مراجعه کنیم؟

با توجه به اینکه توهم در سالمندان یک بیماری روانی و یا حتی اختلال است معمولا این نوع از بیماری‌ها مزمن بوده و در طول زمان پیشرفت می کند.

بنابراین بهتر است اگر زمانی رفتارهای نامناسب، غیرواقعی و یا نشانه‌هایی از این بیماری را در فرد مشاهده کردید با یک دکتر توهم یا روانپزشک صحبت کنید و در صورت نیاز تشخیص پزشک مربوطه به یک دکتر مغز و اعصاب مراجعه کنید.

اگر سالمند شما شرایط مراجعه حضوری ندارد و یا حتی بیماری خود را نمی‌پذیرد می‌توانید با استفاده از خدمات پزشکی آنلاین

اپلیکیشن GCORP LLC

سوالات متداول توهم در سالمندان

• علت توهم زدن سالمندان چیست؟

مهمترین مواردی که می‌توان از آن‌ها به دلایل کمک‌کننده به توهم در سالمندان اشاره کرد عبارتند از تنهایی، استفاده از داروهایی با عوارض توهم یا استفاده از مواد روان‌گردان، عوامل ژنتیکی و محیطی، خاطرات و موقعیت‌های حساس ثبت شده در ذهن، ابتلا به سایر بیماری‌های روانی و….

• درمان خانگی برای توهم وجود دارد؟

برخی کارها و رفتارهایی مانند تنها نگذاشتن سالمند، وقت گذراندن وی با عزیزانش، مرور خاطرات خوب، احساس امنیت دادن به سالمند، کنترل داروهای مصرفی، انجام دادن برخی تمرینات ذهنی، تقویت حواس پنجگانه و تکرار واقعیت‌ها می‌تواند در این راستا به بهبود یا پیشگیری این بیماری کمک کنند اما اگر توهم به حد زیاد و غیرقابل کنترلی برسد باید حتما سالمند تحت نظر روانپزشک قرار گیرد.

• بدبینی در سالمندان چه علتی دارد؟

معمولا بدبینی در اثر اتفاقات و برخی باورهای ذهنی در فرد به وجود می‌آید و مربوط به سالمندان هم نیست. غالبا افراد در سنین جوانی یا میانسالی دچار آن شده و اگر تحت درمان قرار نگیرند در زمان پیری بدبینی در آن‌ها شدت بیشتری پیدا کرده درمانش سخت‌تر خواهد شد.