آزمایش ائوزینوفیل خون، کاربرد و تفسیر نتیجه آزمایش

آزمایش ائوزینوفیل خون نوعی آزمایش برای شمارش تعداد ائوزینوفیل‌‌های(Eosinophil) خون است. گلبول‌های سفید خون بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند که وظیفه آن‌ها محافظت از بدن در برابر حمله باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها است. مغز استخوان شما پنج نوع گلبول سفید در بدن تولید می‌کند که یکی از آن‌ها ائوزینوفیل است.

هر گلبول سفید خون از چند ساعت تا چند روز در جریان خون زندگی می‌کند، اما ائوزینوفیل‌ها در بافت‌های سراسر بدن ذخیره می‌شوند و تا چند هفته می‌توانند زنده بمانند. مغز استخوان برای تأمین ایمنی بدن به طور مداوم منابع گلبول سفید بدن را دوباره پر می‌کند.

تعداد و نوع گلبول سفید خون در بدن می‌تواند به پزشکان درک بهتری از سلامت شما بدهد. افزایش سطح گلبول‌های سفید خون می‌تواند نشان‌دهنده‌ی بیماری یا عفونت باشد. درواقع افزایش سطح گلبول‌های سفید به این معنی است که بدن شما برای حفاظت از بدن در مقابل یک عامل تهدیدکننده، گلبول‌های سفید بیشتری از جمله ائوزینوفیل تولید می‌کند. این سلول به کنترل التهاب کمک می‌کند.

آزمایش ائوزینوفیل خون در واقع به‌عنوان بخشی از

آزمایش شمارش کامل خون (CBC)

وضعیت ائوزینوفیلی چیست؟

ائوزینوفیل نوعی گلبول سفید خون است که دارای یک هسته دو قسمتی و گرانول‌هایی در داخل سیتوپلاسم است. ایئوزینوفیل‌ها حدود ۵% از کل تعداد گلبول‌های سفید خون را تشکیل می‌دهند. این سلول‌ها عموماً در شرایط حساسیت مثل آلرژی و عفونت‌های انگلی در خون افزایش پیدا می‌کنند. افزایش تعدا ائوزینوفیل‌ها می‌تواند نشانه‌ای از وجود حساسیت یا برخی عفونت‌ها باشد. همچنین تغییر در ساختار ائوزینوفیل‌ها هم می‌تواند نشانه‌ای از وجود حساسیت یا نوعی آنمی باشد.

ائوزینوفیلی به وضعیتی می‌گویند که تعداد ائوزینوفیل خون بالاتر از حدِ طبیعی است. معمولاً اگر تعداد مطلق ائوزینوفیل‌ها از ۵۰۰ در هر میکرولیتر خون بیشتر باشد، بیمار مبتلا به ائوزینوفیلی تشخیص داده می‌شود.

شرایط ائوزینوفیلی به دو شکل وجود دارد:

1. ائوزینوفیلی بافتی: در این نوع، سطوح بالای غیرطبیعی ائوزینوفیل‌ها در محل عفونت یا التهاب است اما تعداد ائوزینوفیل‌ها در خون طبیعی است.
2. ائوزینوفیلی خونی: در نوع دوم ائوزینوفیلی، سطح بالایی از ائوزینوفیل در کل جریان خون وجود دارد.

شرایط ائوزینوفیلی معمولاً با آزمایش خون قابل تشخیص است. ائوزینوفیلی بافتی را می‌توان در مخاط یا نمونه‌های بافتی هم یافت.

نحوه انجام آزمایش ائوزینوفیل خون

آزمایش ائوزینوفیل عموماً به‌عنوان بخشی از آزمایش CBC انجام می‌شود. نمونه مورد نیاز برای آزمایش ائوزینوفیل خون، نمونه خون وریدی است. نمونه‌ خون مورد نیاز طی یک خون‌گیری ساده از ورید داخل آرنج یا دیگر وریدهای بدن گرفته می‌شود.

در نوزادان یا کودکان خردسال، ممکن است از یک ابزار تیز به نام لانست برای خون‌گیری استفاده شود. خون در یک لوله شیشه‌ای کوچک یا روی یک اسلاید یا نوار آزمایش جمع‌آوری می‌شود.

برای انجام آزمایش و شمارش تعداد ائوزینوفیل‌ها و دیگر سلول‌های خونی عموماً از دستگاه‌های آزمایشی استفاده می‌کنند که تعداد ائوزینوفیل‌ها را در هر میکرولیتر خون تعیین می‌کند. البته نمونه خون را در زیر میکروسکوپ هم بررسی می‌کنند تا تخمینی از تعداد ائوزینوفیل‌ها به‌دست آید. بررسی لام میکروسکوپی از نمونه خون همچنین به بررسی ناهنجاری‌های سلول ائوزیوفیل کمک می‌کند.

برای تهیه لام خونی در آزمایشگاه، خون روی اسلاید میکروسکوپ قرار می‌گیرد. سپس یک رنگ مخصوص به نمونه اضافه می‌شود و نمونه رنگ‌آمیزی می‌شود. این باعث می‌شود که ائوزینوفیل‌ها به صورت سلول‌های درشتی با هسته دو قسمتی و دانه‌های قرمز-نارنجی در زیر میکروسکوپ دیده شوند. سپس تکنسین آزمایشگاه تعداد ائوزینوفیل‌ها را در هر ۱۰۰ سلول شمارش می‌کند. درصد ائوزینوفیل‌ها در تعداد گلبول‌های سفید ضرب می‌شود تا شمارش ائوزینوفیل مطلق حاصل شود.

قبل از انجام آزمایش ائوزینوفیل خون چه کاری باید بکنید؟

هیچ آمادگی خاصی برای این آزمایش لازم نیست. در صورت مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین)، باید پزشک خود را مطلع کنید. ممکن است پزشک به شما توصیه کند که مصرف برخی داروها را قبل از آزمایش ائوزینوفیل قطع کنید.

داروهایی که ممکن است باعث افزایش تعداد ائوزینوفیل‌ها شوند عبارت‌اند از:

• قرص‌های رژیمی
• اینترفرون(دارویی است که به درمان عفونت کمک می‌کند)
• برخی آنتی بیوتیک‌ها
• ملین‌های حاوی پسیلیوم
• آرامبخش.

قبل از انجام آزمایش، حتماً در مورد داروهای فعلی یا مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

چه زمانی باید آزمایش ائوزینوفیل داد؟

این آزمایش ممکن است در صورتی انجام شود که پزشک شما احتمال دهد به بیماری خاصی مبتلا باشید.

آزمایش ائوزینوفیل به تشخیص موارد زیر کمک می‌کند:

• سندرم هیپرئوسینوفیلیک حاد (یک بیماری نادر، اما گاهی اوقات کشنده مانند لوسمی)
• واکنش آلرژیک شدید
• واکنش دارویی
• مراحل اولیه بیماری آدیسون
• عفونت‌های انگلی
• واسکولیت.

محدوده طبیعی آزمایش ائورینوفیل

در بزرگسالان، نتیجه آزمایش ائوزینوفیل در نمونه طبیعی خون، کمتر از ۵۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر خون است. در کودکان، میزان ائوزینوفیل‌ها بر اساس سن متفاوت است.

تفسیر آزمایش ائوزینوفیل

ائوزینوفیل‌ها معمولاً بین ۰ تا ۶% از گلبول‌های سفید خون را تشکیل می‌دهند.تعداد ائوزینوفیل‌ها می‌تواند با ضرب تعداد کل گلبول‌های سفید خون در درصد ائوزینوفیل‌ها به دست بیاید. بر فرض مثال اگر تعداد گلبول‌های سفید خون ۸۰۰۰ سلول در هر میکرولیتر خون باشد و ۵٪ از کل گلبول‌های سفید خون ائوزینوفیل باشند، شمارش مطلق ائوزینوفیل‌ها ۴۰۰ در هر میکرولیتر خون خواهد بود. همان‌طور که قبلا اشاره کردیم سطح طبیعی ائوزینوفیل در بزرگسالان معمولا کمتر از ۵۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر است. در کودکان با توجه به سن آن‌ها این عدد متغیر است.

میزان بالای ائوزینوفیل

اگر بیش از ۵۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر خون دارید، این نشان می‌دهد که شما یک اختلال معروف به ائوزینوفیلی دارید. ائوزینوفیلی به سه صورت دسته بندی می‌شود:

• خفیف (۵۰۰-۱،۵۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
• متوسط ​​(۱۵۰۰ تا ۵۰۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر)
• شدید ( بیش از ۵۰۰۰ سلول ائوزینوفیل در هر میکرولیتر ).

عوارض بالا بودن ائوزینوفیل

ائوزینوفیلی خفیف اغلب علائم ایجاد نمی‌کند، اما موارد متوسط ​​یا شدید می‌تواند منجر به آسیب اندام‌های بدن شود. زیرا ائوزینوفیل‌ها دارای گرانول‌های حاوی مولکول‌های سمی هستند که به منظور از بین بردن عوامل بیماری‌زا ترشح می‌شوند. این مولکول‌های سمی در صورتی‌که به مقدار زیاد توسط تعداد زیادی ائوزینوفیل ترشح‌ شوند، می‌توانند به بافت‌ها آسیب برسانند. علاوه بر این میزان بالای ائوزینوفیل می‌تواند باعث موارد زیر شود:

• راش
• خارش
• اسهال (درصورتی که ائوزینوفیلی در اثر عفونت‌های انگلی ایجاد شده باشد)
• آسم
• آبریزش بینی، به ویژه اگر با آلرژی همراه باشد.

اگر تعداد ائوزینوفیل در خون خیلی زیاد باشد، به ائوزینوفیلی مبتلاست که در صورت شدید‌بودن می‌تواند خطرناک باشد.

چه چیزی باعث افزایش تعداد ائوزینوفیل خون می‌شود؟

تعداد بالای ائوزینوفیل‌ها می‌تواند نشان دهنده برخی بیماری‌ها یا ایجاد شرایط خاص در بدن باشد. از جمله:

۱. عفونت‌ها

عفونت‌های ناشی از کرم‌های روده‌ای، انگل‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها اغلب باعث افزایش سطح ائوزینوفیل‌ها می‌شوند.

۲. بیماری خود ایمنی

در چندین بیماری خود ایمنی، از جمله بیماری سلیاک، سطوح بالای ائوزینوفیل خون به عنوان بازتاب التهاب موجود است، اما لزوماً ائوزینوفیل‌ها به این بیماری کمک نمی‌کنند.

۳. واکنش‌های آلرژیک شدید

ائوزینوفیل‌ها در بیماری‌های آلرژیک مانند آسم و آلرژی فصلی و تب یونجه افزایش می‌یابد. در بسیاری از موارد نتیجه آزمایش ائوزینوفیل خون به همین علت نسبت به حد طبیعی بالاست.

۴. اگزما و سایر بیماری‌های پوستی

سطوح بالایی از ائوزینوفیل‌ها در ضایعات پوستی، کهیر، درماتیت تماسی، اگزما و خارش یافت می‌شود. این به این معنی است که افزایش ائوزینوفیل همیشه لزوماً در خون اتفاق نمی‌افتد.

۵. سرطان خون و برخی سرطان‌های دیگر

در برخی از انواع سرطان، سطوح بالای ائوزینوفیل‌ها در نتیجه سرطان ظاهر می‌شود، مانند لنفوم هوچکین. در موارد دیگر، ائوزینوفیل‌ها سلول اصلی سرطانی هستند، مانند لوسمی ائوزینوفیلی حاد و مزمن، لنفوم سلول T، لوسمی مزمن میلومونوسیتیک.

۶. بیماری آدیسون

بیماری آدیسون، که در آن کمبود هورمون‌های آدرنال مانند کورتیزول وجود دارد، می‌تواند سطح ائوزینوفیل را افزایش دهد.

۷. سندرم هایپیروزینوفیلیک

سندرم هایپیروزینوفیلی گروهی از اختلالات هستند که در آنها ائوزینوفیل‌ها به طور مداوم افزایش می‌یابد. برای بسیاری از این علائم هیچ علت شناخته‌شده‌ای وجود ندارد، در حالی که برخی دیگر می توانند ژنتیکی باشند.

۸. بیماری التهابی روده

ائوزینوفیل‌ها همچنین می‌توانند در بیماری التهابی روده (IBD) و هم در بیماری کرون و کولیت اولسروز، افزایش پیدا کنند.

۹. یک واکنش دارویی قابل توجه

زمانی که فرد به دارو واکنش آلرژیک نشان می‌دهد ائوزینوفیل خون افزایش می‌یابد.

۱۰. کمبود ویتامین D

کمبود ویتامین D با افزایش اندک ائوزینوفیل‌ها ارتباط دارد.

۱۱. موارد دیگری که می‌توانند نتیجه آزمایش ائوزینوفیل خون را افزایش دهند.

موارد دیگری که می‌توانند میزان ائوزینوفیل خون را افزایش دهند عبارت‌اند از:

• کولیت زخمی
• رد پیوند عضو
• تب مخملک
• لوپوس.

چه چیزی باعث کاهش تعداد ائوزینوفیل خون می‌شود؟

سطوح پایین ائوزینوفیل معمولاً نگران کننده نیست. مگر اینکه تعداد گلبول‌های سفید دیگر هم به‌طور غیرطبیعی پایین باشد. اگر تعداد گلبول‌های سفید کم باشد، این می‌تواند نشان دهنده وجود مشکل در مغز استخوان باشد.

همانطور که گفتیم ائوزینوفیل ها به طور معمول کم هستند و در بزرگسالان سالم حتی می‌توانند به صفر برسند. با این حال، شرایط و داروهایی وجود دارد که می‌تواند سطح ائوزینوفیل را سرکوب کند از جمله:

۱. عفونت‌ها

هنگامی که یک عفونت حاد وجود دارد، چندین ماده برای جذب ائوزینوفیل‌ها از خون به بافت‌های آسیب‌دیده ترشح می‌شود. این باعث می‌شود سطح ائوزینوفیل خون به سرعت کاهش یابد. فقدان کامل ائوزینوفیل‌ها هم در عفونت‌های جدی مانند سپسیس دیده می‌شود.

۲. سندرم کوشینگ

سندرم کوشینگ پس از آنکه فرد به مدت طولانی در معرض سطوح بالای کورتیزول قرار گرفت، رخ می‌دهد. دلایل دیگر سندرم کوشینگ می‌تواند بیماری زمینه‌ای یا درمان طولانی مدت با کورتیزول باشد. کورتیزول سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند و سطح ائوزینوفیل را در خون کاهش می‌دهد. کورتیزول هورمونی است که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود.

۳. داروهای ضدالتهاب

گلوکوکورتیکوئیدها داروهای ضد التهابی مرتبط با کورتیزول هستند. آن‌ها تولید، بقا و عملکرد ائوزینوفیل‌ها را کاهش می‌دهند.

داروی دیگری که باعث سرکوب ائوزینوفیل‌ها می‌شود تئوفیلین است. این دارو برای پیشگیری و درمان خس‌خس سینه، تنگی‌نفس و سفت شدن قفسه‌سینه ناشی از آسم، برونشیت مزمن و سایر بیماری‌های ریوی استفاده می‌شود.

۴. مسمومیت با الکل

تعداد غیرعادی پایین ائوزینوفیل‌ها می‌تواند نتیجه مسمومیت با الکل باشد.

۵. طول روز

در شرایط عادی، تعداد ائوزینوفیل‌ها در صبح کمترین و در عصر بیشترین است.

بعد از آزمایش ائوزینوفیل‌ چه اتفاقی می‌افتد؟

در صورت داشتن حساسیت یا عفونت انگلی، پزشک یک درمان کوتاه مدت برای تسکین علائم و بازگشت تعداد گلبول‌های سفید خون به حالت عادی تجویز می‌کند. اگر تعداد ائوزینوفیل‌های شما نشان‌دهنده بیماری خود ایمنی است، پزشک ممکن است بخواهد آزمایشات بیشتری را برای تعیین نوع بیماری شما انجام دهد. طیف گسترده‌ای از شرایط دیگر می‌تواند باعث ایجاد سطوح بالایی از ائوزینوفیل‌ها شود؛ بنابراین مهم است که با پزشک خود مشورت کنید تا علت آن مشخص شود.

چه آزمایش‌هایی ممکن است بعد از تشخیص ائوزینوفیلی تجویز شود؟

میزان بالای ائوزینوفیل‌ خون را می‌توان از طریق آزمایش خون تشخیص داد. بسته به علت آن، پزشک ممکن است آزمایشات بیشتری را تجویز کند. سایر آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• آزمایشات عملکرد کبد
• اشعه ایکس قفسه سینه
• آزمایشات ادرار
• آزمایش‌های خون بیشتر
• بیوپسی بافت و مغز استخوان
• آزمایش نمونه مدفوع.

خطرات آزمایش ائوزینوفیل خون

روش نمونه‌گیری برای آزمایش ائوزینوفیل خون شامل خونگیری استاندارد است که احتمالاً بارها در زندگی خود انجام داده‌اید. مانند هر آزمایش خون، حداقل خطری که ممکن است بروز کند، ایجاد کبودی جزئی در محل ورود سوزن است. در موارد نادر، ممکن است رگ پس از کشیدن خون متورم شود.(به این حالت فلبیت می‌گویند.) شما می‌توانید با استفاده از کمپرس گرم چند بار در روز، این مشکل را درمان کنید. اگر این روش مؤثر واقع نشد، باید با پزشک خود مشورت کنید.

اگر دچار اختلال خونریزی هستید یا از داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین (کومادین) یا آسپرین استفاده می‌کنید، خونریزی زیاد می‌تواند مشکل‌ساز باشد. که این مورد نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.

ائوزینوفیلی چگونه درمان می شود؟

درمان ائوزینوفیل بالا بستگی به علت بیماری دارد. اگر ائوزینوفیلی مربوط به یک واکنش آلرژیک باشد، ساده‌ترین راه‌حل این است که از دارو، غذا یا هر ماده دیگری که باعث این واکنش می‌شود اجتناب کنید.

گاهی اوقات داروهایی مانند داروهای ضدعفونت، ضدالتهاب یا کورتیکواستروئیدها ممکن است تعداد بالای ائوزینوفیل‌ها را کاهش دهند. درواقع وقتی دارو محرک تولید ائوزینوفیل‌ها را از بین می‌برد، این به بدن کمک می‌کند تا تولید بیش از حد ائوزینوفیل را متوقف کند.

راهنمای مراجعه به پزشک

اگر نتیجه آزمایش ائوزینوفیل خون شما بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی است امکان دارد مشکلات متفاوتی داشته باشید و دلیل آن وابسته به علت زمینه‌ای است. ممکن است پزشک برای ریشه‌یابی مشکل ائوزینوفیلی شما انجام آزمایشات بیشتری را تجویز کند.

اشخاصی که دارای عفونت یا آلرژی هستند، می‌توانند از داروهایی برای حل مشکل ائوزینوفیلی خود استفاده کنند و سطح طبیعی ائوزینوفیل را بازیابی کنند. افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی یا سایر شرایط پزشکی ممکن است نیاز به درمان جامع‌تری داشته باشند که ممکن است شامل داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی و تغییر شیوه زندگی باشد. در هر صورت شما برای تفسیر آزمایش‌تان نیاز به مشورت با پزشک دارید تا داروهای مختص شما را تجویز کند. سعی کنید سبک زندگی‌ خود را با توصیه‌های پزشک تطبیق دهید.

برای

دریافت نوبت دکتر عمومی

GCORP LLC آینده متعلق به ماست