عفونت دستگاه ادراری (UTI) در بانوان شایع است و تشخیص و درمان به‌موقع آن حیاتی است. عدم درمان می‌تواند به عفونت کلیه و عوارض جدی‌تر منجر شود. علائمی چون سوزش ادرار، تکرر ادرار، و درد زیر شکم هشداردهنده‌اند. مراجعه سریع به پزشک برای تشخیص دقیق و تجویز آنتی‌بیوتیک مناسب ضروری است. دکتر نسیم شکوهی، با ارائه ویزیت حضوری در شمال تهران و ویزیت آنلاین، می‌تواند در این زمینه به شما بانوان عزیز کمک کند. اهمیت مشاوره با متخصص و پیروی از دستورات درمانی برای جلوگیری از عود و مقاومت آنتی‌بیوتیکی بسیار بالاست. نادیده گرفتن علائم، سلامت درازمدت دستگاه ادراری را به خطر می‌اندازد.

نشانی مطب: تهران، خیابان شریعتی،بالاتر از متروی قیطریه،روبروی خیابان موسیوند،ابتدای خیابان رضایی،پلاک2،ساختمان پزشکان دکتر نجات حسینی،طبقه 2

منشی مطب: 09925401710–02122217275

جهت دریافت ویزیت آنلاین لطفا کلیک کنید.

عفونت دستگاه ادراری چیست؟

عفونت دستگاه ادراری (UTI) عفونتی است که می‌تواند در هر نقطه‌ای از دستگاه ادراری رخ دهد. بیشتر عفونت‌های دستگاه ادراری ناشی از باکتری‌هایی مانند E.coli هستند که در روده بزرگ (به‌ویژه راست روده) زندگی می‌کنند.

عفونت‌های دستگاه ادراری بسته به اینکه کدام قسمت از دستگاه عفونی شده است، نام‌های متفاوتی دارند. نام‌هایی که به عفونت‌های دستگاه ادراری داده می‌شود شامل سیستیت است که به عفونت مثانه اشاره دارد و یورترایتیس که بر مجرای ادرار تأثیر می‌گذارد (لوله‌ای که ادرار را از مثانه به خارج تخلیه می‌کند) و عفونت کلیه‌ها به یک وضعیت جدی‌تر به نام پیلونفریت منجر می‌شود.

دستگاه ادراری زنان بزرگسال بیشتر تحت تأثیر عفونت قرار می‌گیرند، زیرا مجرای ادرار آنها کوتاه‌تر از مردان است و نزدیک‌تر به مقعد باز می‌شود. این بدان معناست که باکتری‌ها راحت‌تر می‌توانند وارد سیستم ادراری شده و عفونت ایجاد کنند. حدود ۴۰٪ از زنان حداقل یک بار در طول زندگی خود دچار سیستیت می‌شوند. این عفونت در زنان فعال از نظر جنسی، در دوران بارداری، پس از جراحی و یائسگی شایع‌تر است.

همچنین ممکن است عفونت دستگاه ادراری در صورت عدم تخلیه کامل مثانه یا استفاده از کاتترها برای تخلیه مثانه نیز رخ دهد.در ادامه به بررسی تشخیص علائم و راه های درمان عفونت دستگاه ادراری در بانوان می پردازیم.

چگونه می‌توانم بفهمم که آیا عفونت دستگاه ادراری دارم؟

علائم شما بسته به اینکه عفونت در مثانه یا کلیه‌هایتان (عفونت شدید) باشد، ممکن است متفاوت باشد. ممکن است فشار در ناحیه پایین لگن یا درد در ناحیه کمر پایین احساس کنید. ممکن است سوزش، درد یا ادرار کردن مکرر به همراه نیاز فوری به ادرار کردن وجود داشته باشد، اغلب با مقدار کمی از دفع ادرار یا بدون دفع ادرار. اغلب نیاز به ادرار کردن در شب وجود دارد و ادرار ممکن است کدر باشد یا بوی ناخوشایندی داشته باشد. خون در ادرار و تب نیز ممکن است همراه با تهوع، استفراغ و لرز رخ دهد که نشان‌دهنده عفونت شدید (عفونت در کلیه‌ها) است.

چرا برخی از زنان عفونت‌های مکرر دارند؟

بدن شما دفاع‌هایی برای جلوگیری از عفونت‌ها دارد. با این حال، ممکن است تغییر جزئی در توانایی بدن برای مقاومت در برابر باکتری‌ها که به مثانه وارد می‌شوند و باعث عفونت می‌شوند، وجود داشته باشد. مشکلات مثانه یا کلیه ممکن است حساسیت به عفونت‌ها را افزایش دهد. داشتن رابطه جنسی احتمال ابتلا به سیستیت را در برخی زنان افزایش می‌دهد.

واژن، مثانه و مجرای ادرار تحت تأثیر هورمون استروژن هستند. بعد از یائسگی، سطوح استروژن در بدن کاهش می‌یابد و بافت‌ها نازک‌تر، ضعیف‌تر و خشک‌تر می‌شوند که خطر ابتلا به سیستیت مکرر را افزایش می‌دهد. عفونت‌ها همچنین در دوران بارداری به دلیل تغییرات در دستگاه ادراری شایع‌تر هستند. در بسیاری از موارد، علت واضحی وجود ندارد.

مطالعه بیشتر: درمان با دوزکم استروژن واژینال | استروژن موضعی

مطالعه بیشتر: سندرم ادراری تناسلی یائسگی (GSM)

آیا بعد از جراحی در معرض خطر بالاتری برای عفونت دستگاه ادراری هستم؟

لوله‌ای به نام کاتتر ادراری که در طول یا بعد از جراحی به دستگاه ادراری شما وارد می‌شود، خطر ابتلا به عفونت دستگاه ادراری را افزایش می‌دهد. احتباس ادرار نیز بعد از جراحی شایع است و می‌تواند احتمال عفونت را افزایش دهد. عوامل اضافی مانند سن بالا، زن بودن و داشتن دیابت نیز می‌توانند خطر عفونت را افزایش دهند. نوع عمل جراحی، جراحی‌هایی که در نزدیکی یا روی بخشی از دستگاه ادراری انجام می‌شوند و بی‌حرکت بودن بعد از جراحی نیز خطر را افزایش می‌دهد.

چگونه عفونت دستگاه ادراری تشخیص داده می‌شود؟

عفونت‌های دستگاه ادراری معمولاً با آزمایش ادرار تشخیص داده می‌شوند. آزمایش ممکن است سلول‌های چرکی یا سلول‌های قرمز خون را نشان دهد که نشان‌دهنده عفونت است. ممکن است یک کشت ادرار (جمع‌آوری تمیز) یا نمونه ادرار که توسط کاتتر گرفته شده ، آزمایش شود تا نوع باکتری در ادرار و آنتی‌بیوتیک مناسب برای درمان تعیین شود. نمونه باید تازه باشد. همچنین مهم است که زن در حین ادرار کردن لبیا‌ها را جدا کند تا از آلودگی نمونه توسط باکتری‌های پوست و واژن جلوگیری شود.

تحقیقات بیشتری ممکن است برای بررسی سیستم ادراری، از جمله کلیه‌ها لازم باشد. اگر از عفونت ادراری مکرر رنج می‌برید یا اگر ادرارتان بیش از ۳۰ سلول قرمز خون نشان می‌دهد، ممکن است به شما توصیه شود که سیستوسکوپی انجام دهید که در آن داخل مثانه شما با استفاده از دوربین بررسی می‌شود. ممکن است به یک سونوگرافی برای بررسی کلیه‌ها، حالب‌ها و مثانه نیاز داشته باشید.

پیشگیری از عفونت‌های دستگاه ادراری

موارد زیر می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری کمک کند:

• نوشیدن مایعات کافی (آب بهترین گزینه است، حدود ۸ لیوان در روز) – به اندازه‌ای که بتوانید روزانه ۴ تا ۶ بار ادرار شفاف کنید.
• از پر شدن بیش از حد مثانه جلوگیری کنید. هر زمان که احساس نیاز یا تمایل کردید، به طور منظم ادرار کنید. بیش از حد صبر نکنید.
• از یبوست جلوگیری کنید
• پس از استفاده از توالت، همیشه از جلو به عقب پاک کنید.
• منطقه ژنیتال خود را به طور روزانه تمیز کنید اما نه به طور مکرر یا شدید. شستشوی بیش از حد ممکن است به پوست ژنیتال شما کمی آسیب برساند. باکتری‌ها بهتر بر روی پوست آسیب‌دیده رشد می‌کنند.
• از تحریک‌کننده‌های بالقوه مانند روغن‌های حمام معطر و دئودورانت‌های واژینال پرهیز کنید.
• در طول رابطه جنسی به طور کافی روان‌کننده استفاده کنید – این کار تحریک مجرای ادراری را کاهش می‌دهد. اگر از دوره تغییرات (یائسگی) گذشته‌اید، پزشک شما ممکن است درمان استروژن موضعی واژینال را در نظر بگیرد.
• قبل از مقاربت و به محض امکان پس از رابطه جنسی به دستشویی بروید.
• پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که بلافاصله پس از رابطه جنسی یک قرص آنتی‌بیوتیک مصرف کنید اگر عفونت‌های مکرر دارید.
• زیرپوش‌های نخی و لباس‌های گشاد بپوشید تا هوا بتواند منطقه را خشک نگه دارد.
• برخی از افراد د-مانوز، یک قند طبیعی، مصرف می‌کنند که تصور می‌شود خطر ابتلا به عفونت مجاری ادراری را با جلوگیری از چسبیدن باکتری‌ها به مجرای ادراری کاهش می‌دهد. با این حال، شواهد بیشتری برای تأیید این موضوع لازم است. این روش به نظر ایمن می‌رسد و به خوبی تحمل می‌شود. مطالعات اخیر نشان می‌دهند که محصولات کرن بری (عصاره یا قرص) به اندازه‌ای که قبلاً تصور می‌شد در جلوگیری از عفونت‌های مجاری ادراری مؤثر نیستند و بنابراین دیگر توصیه نمی‌شوند.

عفونت مجاری ادراری چگونه درمان می‌شود؟

وقتی دچار عفونت مجاری ادراری هستید، آب زیادی بنوشید تا ادرار شما بسیار رقیق شود. برای کاهش اسیدیته ادرار خود، مخلوطی از ۱ قاشق چای‌خوری بی‌کربنات سدیم (جوش شیرین) با نیم لیتر آب بنوشید؛ این کار باعث می‌شود هنگام ادرار کردن کمتر سوزش یا درد داشته باشید. داروهای بدون نسخه حاوی سیترات سدیم یا سیترات پتاسیم نیز در محلول‌ها یا بسته‌های کوچک از اکثر داروخانه‌ها در دسترس هستند.

برای یک عفونت ساده مثانه، پزشک شما ممکن است آنتی‌بیوتیک‌هایی به مدت ۳-۵ روز تجویز کند. برای عفونت مثانه با عوارضی مانند بارداری یا دیابت، یا عفونت خفیف کلیه، معمولاً آنتی‌بیوتیک‌ها را به مدت ۷-۱۴ روز مصرف خواهید کرد. مهم است که دوره کامل آنتی‌بیوتیک‌ها را تمام کنید، در غیر این صورت عفونت ممکن است برگردد و درمان آن دشوارتر شود. اگر علائم پس از ۲۴ ساعت بهبود نیافت یا بدتر شد، یا خون در ادرار وجود داشت، یا اگر علائم با تب، درد پهلو یا کمردرد همراه بود، دوباره از پزشک مشاوره بگیرید.

اگر بسیار بیمار هستید و نمی‌توانید داروها را به صورت خوراکی مصرف کنید یا مایعات کافی بنوشید، ممکن است برای درمان و جلوگیری از گسترش عفونت و آسیب به ارگانهای ادراری و سایر ارگان‌ها در بیمارستان بستری شوید.

اگر از سیستیت مکرر رنج می‌برید، ممکن است به یک دوز پایین آنتی‌بیوتیک به طور منظم به مدت چند هفته یا چند ماه نیاز داشته باشید. واکسن‌هایی توسعه یافته‌اند که به نظر می‌رسد در درمان عفونت‌های مکرر مجاری ادراری امیدوارکننده هستند. همچنین گزینه‌هایی از آنتی‌سپتیک‌های ادراری وجود دارد که به صورت خوراکی مصرف می‌شوند یا درمان‌های شیمیایی که به طور مستقیم از طریق یک کاتتر کوچک به مثانه وارد می‌شوند. برای جزئیات بیشتر و در دسترس بودن در منطقه خود با پزشک خود مشورت کنید.

تشخیص زودهنگام و درمان مناسب ضروری است. عفونت مجاری ادراری ناراحت‌کننده است، اما درمان معمولاً موفقیت‌آمیز است.

منبع yourpelvicfloor.org