آتروفی واژن یا سندرم ادراری تناسلی یائسگی (GSM)، وضعیتی شایع در دوران یائسگی است که باعث خشکی، سوزش، خارش و درد حین رابطه جنسی می‌شود و کیفیت زندگی را کاهش می‌دهد. درمان اصلی و مؤثر برای این عارضه، استروژن موضعی است که به صورت کرم، حلقه یا قرص واژینال تجویز می‌شود و با بازگرداندن رطوبت و خاصیت ارتجاعی بافت واژن، علائم را بهبود می‌بخشد. با مراجعه به موقع و پیگیری درمان، می‌توانید راحتی و سلامت خود را بازیابید. دکتر نسیم شکوهی، متخصص زنان در شمال تهران، با ارائه مشاوره حضوری و آنلاین، به شما کمک می‌کنند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنید.

نشانی مطب: تهران، خیابان شریعتی،بالاتر از متروی قیطریه،روبروی خیابان موسیوند،ابتدای خیابان رضایی،پلاک2،ساختمان پزشکان دکتر نجات حسینی،طبقه 2

منشی مطب: 09925401710–02122217275

جهت دریافت ویزیت آنلاین لطفا کلیک کنید.

چرا باید از استروژن واژینال استفاده کنم؟

استروژن موضعی برای درمان تغییرات اتروفیک پوست ناحیه ادراری تناسلی استفاده می شود. در ادامه به بررسی درمان با دوزکم استروژن واژینال و مزیت آن نسبت به درمان های سیستماتیک می پردازیم.

آتروفی یک اصطلاح پزشکی است که تغییرات پوستی را که در واژن، مجرای ادرار و فرج در زمان قطع تولید استروژن توسط تخمدان ها بعد از یائسگی رخ می دهد را، توصیف می کند. این امر(قطع تولید استروژن) می تواند اسیدیته واژن را تغییر دهد که آن هم منجربه پوست خشک، نازک و دردناک می شود. در ادامه به بررسی درمان با دوزکم استروژن واژینال و مزیت آن نسبت به درمان های سیستماتیک می پردازیم.

دلایل کاهش استروژن

آتروفی واژن به نازک شدن دیواره های واژن گفته می شود که می تواند بدلیل عفونت یا کاهش تولید استروژن در اثر سندرم ادراری تناسلی یائسگی (GSM) رخ دهد. زنانی که آتروفی واژن دارند می توانند ناراحتی یا درد همراه با مقاربت، افزایش ترشحات واژن، تحریک یا احساس سوزش داشته باشند. هدف از استروژن واژینال با دوز پایین تسکین این علائم است.

تغییرات پوستی گفته شده در مجرای ادرار و در قاعده مثانه (تریگون) هم روی میدهند .این تغییرات ممکن است منجر به علائم تکرر ادرار یا مثانه بیش فعال و ناراحتی دفع ادرار شوند . همچنین ممکن است شما بیشتر مستعد عفونت های دستگاه ادراری باشید . استروژن داخل واژینال موضعی می تواند به تسکین این علائم کمک کند.

مطالعه بیشتر: تست یورودینامیک یا تست نوار مثانه چیست و چه کاربردی دارد؟

مطالعه بیشتر: آموزش مثانه (Bladder Training) | ترفندی قطعی برای کنترل بی اختیاری ادرار در زنان

استروژن درمانی داخل واژن چیست؟

این درمان شامل استفاده مستقیم استروژن به واژن است جایی که به صورت موضعی برای بهبود کیفیت پوست، عمل میکند(با نرمال کردن اسیدیته ی واژن ولوبریکاسیون (لغزنده سازی) بهتر آن).

مزیت استفاده از درمان موضعی به جای درمان سیستمیک (یعنی قرص یا پچ هورمون و غیره) این است که از دوزهای بسیار پایین هورمون می توان برای دستیابی به اثرات خوب در بهبود واژن استفاده کرد و اثرات آن بر روی اندام های دیگر مانند پستان و یا رحم را به حداقل رساند. استروژن واژینال به اشکال مختلفی مانند قرص واژینال ، کرم یا ژل یا در پساری حلقه ای وجود دارد .

درمان با دوزکم استروژن واژینال برای زنان با سابقه سرطان پستان

ترکیبات استروژن واژینال به صورت موضعی روی پوست واژن عمل می کنند و جذب آن به جریان خون در حد صفر یا مینیمال است.آنها به روشی مشابه کرم دست یا صورت کار می کنند. اگر شما قبلا سرطان پستان داشته اید و در حال حاضر علائم دردسرساز مداوم داریدکه با مرطوب کننده ها و لوبریکانت ها (روان کننده ها)ی واژن بهبود نمی یابند، درمان موضعی استروژن میتواند یک احتمال باشد. اوروژنیکولوژیست شما استفاده از استروژن واژینال را با انکولوژیست شما هماهنگ خواهد کرد.مطالعات تاکنون افزایش خطر عود سرطان در زنان استفاده کننده ی استروژن واژینال را که تحت درمان سرطان پستان هستند یا سابقه ی آن را دارند، نشان نداده اند.

کدام ترکیب برای من بهتر است؟

پزشک شما می تواند در این مورد به شما توصیه کند اما اکثر زنان تحمل تمام اشکال استروژن موضعی را دارند. مطالعات نشان داده است که تمام ترکیبات به یک اندازه در تسکین علائم موثر هستند.

استروژن موضعی و HRT

هورمون‌درمانی جایگزین (HRT) روشی برای جبران کاهش سطح هورمون‌ها، به‌ویژه استروژن، در دوران یائسگی است که به کاهش علائمی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و نوسانات خلقی کمک می‌کند. این درمان می‌تواند به صورت قرص، چسب پوستی، ژل یا اسپری استفاده شود.

از طرفی برای درمان آتروفی واژن (خشکی و نازک شدن دیواره واژن)، استروژن موضعی (مانند کرم یا حلقه واژینال) اغلب اولین خط درمان است، زیرا مستقیماً بر بافت واژن اثر می‌گذارد و عوارض جانبی کمتری دارد. در مواردی که علائم یائسگی گسترده‌تر و شدیدتر هستند، ممکن است HRT سیستمیک به همراه استروژن موضعی برای آتروفی واژن تجویز شود. این ترکیب درمانی می‌تواند به طور جامع‌تری علائم را کنترل کرده و کیفیت زندگی را بهبود بخشد، اما همواره باید تحت نظر پزشک متخصص و با در نظر گرفتن مزایا و معایب احتمالی انجام گیرد.

اگر من در حال حاضر تحت درمان جایگزینی هورمون (HRT) هستم، به استروژن موضعی نیز نیاز دارم؟

معمولا نه، اما اگر با وجود استفاده از HRT علائم واژنی ادامه دارند، پزشک ممکن است استروژن واژینال را تجویز کند .این امر به ویژه در صورتی رایج است که دوز بسیار پایینی از HRT مصرف کنید. به این ترتیب می توانید علائم واژینال خود را بدون نیاز به دوز بالاتر HRT درمان کنید. همچنین اگر علامت اصلی شما خشکی واژن در طول مقاربت باشد، لوبریکانت ها (روان کننده ها)ی واژن ممکن است کمک کننده باشند و مرطوب کننده های واژن ممکن است به بازگرداندن رطوبت کمک کنند و در صورت نیاز هر چند روز یکبار قابل استفاده می باشند.

جمع بندی نهایی

درمان با دوز کم استروژن واژینال یک روش درمانی است که برای مدیریت علائم یائسگی، مانند خشکی واژن و آتروفی واژن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. استروژن واژینال در فرم‌های مختلفی مانند کرم، قرص و حلقه موجود است. این روش درمانی به دلیل اینکه دوز پایین استروژن به طور مستقیم به منطقه مورد نظر منتقل می‌شود، می‌تواند اثرات سیستمیکی کمتری نسبت به دیگر روش‌های هورمون‌درمانی داشته باشد. اگرچه این درمان ممکن است برای بسیاری از زنان مفید باشد، اما باید با مشورت پزشک متخصص استفاده شود تا اطمینان حاصل شود که مناسبترین گزینه درمانی برای فرد خاص است.

سوالات متداول:

1. چه کسانی کاندیدای مناسبی برای درمان با استروژن موضعی هستند؟

• پاسخ: زنانی که در دوران یائسگی یا پس از آن دچار علائم آتروفی واژن شده‌اند، کاندیدای خوبی برای این درمان هستند. این علائم می‌توانند شامل خشکی، سوزش، درد هنگام مقاربت، و مشکلات ادراری مانند تکرر ادرار یا عفونت‌های ادراری مکرر باشند.

2. آیا استروژن موضعی عوارض جانبی دارد؟

• پاسخ: استروژن موضعی به طور کلی ایمن در نظر گرفته می‌شود و عوارض جانبی آن بسیار کمتر از استروژن سیستمیک (که کل بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهد) است. شایع‌ترین عوارض جانبی خفیف ممکن است شامل تحریک موضعی، خارش یا ترشحات واژن باشد. از آنجایی که جذب استروژن به جریان خون بسیار کم است، نگرانی در مورد عوارض سیستمیک مانند لخته خون یا سرطان سینه نیز به حداقل می‌رسد. با این حال، هر دارویی ممکن است عوارض خاص خود را داشته باشد، بنابراین مشورت با پزشک ضروری است.

3. چه مدت طول می‌کشد تا نتایج درمان با استروژن موضعی را مشاهده کنم؟

• پاسخ: بسیاری از زنان متوجه بهبود علائم خود در عرض چند هفته پس از شروع درمان با استروژن موضعی می‌شوند. با این حال، برای دستیابی به بهترین نتایج، ممکن است لازم باشد درمان را به طور منظم و برای چند ماه ادامه دهید.

4. آیا لازم است درمان با استروژن موضعی را به طور دائم ادامه دهم؟

• پاسخ: بله، در بیشتر موارد، برای حفظ اثرات درمانی و جلوگیری از بازگشت علائم، لازم است استفاده از استروژن موضعی به صورت منظم و طولانی‌مدت ادامه یابد. پزشک شما بهترین برنامه درمانی را با توجه به شرایط شما تعیین خواهد کرد.

5. آیا استفاده از استروژن موضعی بر باروری تاثیر می‌گذارد؟

• پاسخ: خیر، استروژن موضعی بر باروری تأثیری ندارد و برای زنانی که در سنین باروری نیستند یا قصد بارداری ندارند، تجویز می‌شود.

6. آیا می‌توانم در دوران شیردهی از استروژن موضعی استفاده کنم؟

• پاسخ: به دلیل جذب کم استروژن به جریان خون، استفاده از استروژن موضعی در دوران شیردهی معمولاً ایمن تلقی می‌شود، اما همیشه بهتر است قبل از مصرف هر دارویی در این دوران با پزشک خود مشورت کنید.

منبع: www.YourPelvicFloor.org